2025-11-14
Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe zbóż jarych i ozimych w modelowych technologiach uprawy dla uwarunkowań rolnictwa w Polsce
10/2025, Anita KONIECZNA, NAUKA

Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe zbóż jarych i ozimych w modelowych technologiach uprawy dla uwarunkowań rolnictwa w Polsce

nr katalogowy: 156343DOI: 10.15199/2.2025.10.7 Na podstawie analizy danych statystycznych z lat 2010-2020 obliczono średnią powierzchnię i średnie plony upraw o największym znaczeniu w strukturze użytków rolnych w tych latach w Polsce. Spośród wszystkim rodzajów upraw, istotne znaczenie mają zboża – ok. 56% areału uprawy ogółem. Oszacowano zapotrzebowanie na składniki pokarmowe – azot, fosfor, potas dla […]

Czytaj więcej
Inwazyjne gatunki owadów – wyzwanie dla człowieka i środowiska
10/2025, Edyta GÓRSKA-DRABIK, NAUKA

Inwazyjne gatunki owadów – wyzwanie dla człowieka i środowiska

nr katalogowy: 156342DOI: 10.15199/2.2025.10.6 Zmieniający się klimat ma znaczący i bezpośredni wpływ na wiele aspektów życia owadów. Jako organizmy zmiennocieplne owady reagują bezpośrednio na wahania temperatury, co wpływa na ich aktywność, tempo rozwoju, liczbę pokoleń w roku oraz zasięg geograficzny. Ocieplenie klimatu sprzyja migracjom, co z kolei umożliwia rozszerzanie zasięgu występowania zarówno gatunkom rodzimym, jak […]

Czytaj więcej
Arka Noego dla mikrobioty człowieka
10/2025, NAUKA, Piotr Skubała

Arka Noego dla mikrobioty człowieka

nr katalogowy: 156340DOI: 10.15199/2.2025.10.4 Mikrobiota człowieka odgrywa kluczową rolę w metabolizmie, odporności i ochronie przed patogenami. Różnorodność mikrobiomu zmniejsza się w populacjach miejskich i uprzemysłowionych, co może przyczyniać się do chorób cywilizacyjnych. Projekt Microbiota Vault – globalne repozytorium mikrobiomu – ma na celu zabezpieczenie i zachowanie mikrobiologicznego dziedzictwa ludzkiego oraz wspieranie badań naukowych i terapii […]

Czytaj więcej
Hodowle w naczyniach szklanych
10/2025, Anna KRZEPIŁKO, NAUKA, Roman PRAŻAK

Hodowle w naczyniach szklanych

nr katalogowy: 156339DOI: 10.15199/2.2025.10.3 Roślinne kultury in vitro (łac. w szkle) to kultury komórek, tkanek, organów i ich części wyizolowanych z roślin macierzystych prowadzone w warunkach sterylnych, na syntetycznych pożywkach. Podstawowe zastosowanie technologii kultur in vitro polega na produkcji wysokiej jakości jednorodnego materiału roślinnego, który może być rozmnażany w sposób ciągły, niezależnie od pory roku […]

Czytaj więcej
Aronia czarnoowocowa i jej prozdrowotne właściwości
10/2025, Janusz R. Mroczek, NAUKA, Patrycja MORYL, Sandra KARLIK

Aronia czarnoowocowa i jej prozdrowotne właściwości

nr katalogowy: 156338DOI: 10.15199/2.2025.10.2 Aronia czarnoowocowa jest gatunkiem krzewu owocowego należącym do rodziny różowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej. Do Europy została sprowadzona w XVII wieku. Jednak dopiero na przełomie XX i XXI wieku stała się cenionym przez konsumentów owocem, ze względu na swoje walory smakowe i prozdrowotne. Aronia to jeden z owoców o największej zawartości […]

Czytaj więcej
Jagoda kamczacka (Lonicera caerulea var. kamtschatica Sevast.) – niezwykłe właściwości małych owoców
10/2025, Agata ŚWIĘCIŁO, Anna KRZEPIŁKO, NAUKA, Roman PRAŻAK

Jagoda kamczacka (Lonicera caerulea var. kamtschatica Sevast.) – niezwykłe właściwości małych owoców

nr katalogowy: 156337DOI: 10.15199/2.2025.10.1 Jagoda kamczacka (Lonicera caerulea var. kamtschatica Sevast.), znana również jako suchodrzew jadalny, to roślina owocowa z rodziny przewiertniowatych (Caprifoliaceae), która zyskuje na popularności dzięki wyjątkowym właściwościom prozdrowotnym, wysokiej zawartości związków bioaktywnych oraz odporności na niekorzystne warunki klimatyczne. Owoce jagody kamczackiej zawierają dużo błonnika, niską zawartość cukrów i tłuszczy oraz liczne składniki […]

Czytaj więcej
Zasady zrównoważonego funkcjonowania i prowadzenia działalności leczniczej miejscowości uzdrowiskowych w Polsce
9/2025, Małgorzata GAŁKA, NAUKA

Zasady zrównoważonego funkcjonowania i prowadzenia działalności leczniczej miejscowości uzdrowiskowych w Polsce

Principles of sustainable functioning and conducting therapeutic activities in health resorts in Poland nr katalogowy: 15590510.15199/2.2025.9.6 Funkcjonowanie uzdrowisk w Polsce, ich rolę oraz ramy prawne dla turystyki uzdrowiskowej określa Ustawa z 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym. Zwraca ona uwagę na przewidziane prawem środki ochrony obszarów uzdrowiskowych, w tym system stref ochronnych oraz obowiązujące […]

Czytaj więcej
Pulvinaria hydrangeae jako przykład zagrożenia dla roślin w zieleni miejskiej
9/2025, Edyta GÓRSKA-DRABIK, Katarzyna GOLAN, NAUKA

Pulvinaria hydrangeae jako przykład zagrożenia dla roślin w zieleni miejskiej

Pulvinaria hydrangeae as an example of a threat to plants in urban greenery nr katalogowy: 15590310.15199/2.2025.9.5 Inwazyjne gatunki owadów stanowią coraz większe zagrożenie dla roślin, zwłaszcza w warunkach miejskich, gdzie stres środowiskowy sprzyja osłabieniu drzew i krzewów. Do tej grupy należą czerwce z rodzaju Pulvinaria (Hemiptera: Coccomorpha: Coccidae). W Polsce występują cztery gatunki tego rodzaju, […]

Czytaj więcej
Stan i perspektywy oceanów w kontekście globalnych zmian środowiskowych
9/2025, NAUKA, Piotr Skubała

Stan i perspektywy oceanów w kontekście globalnych zmian środowiskowych

The State and Prospects of the Oceans in the Context of Global Environmental Change nr katalogowy: 15590210.15199/2.2025.9.4 Oceany, kluczowe dla klimatu, produkcji tlenu i życia na Ziemi, są coraz silniej degradowane przez działalność człowieka. Przełowienie, niszczenie siedlisk, zanieczyszczenia i zmiany klimatu powodują utratę bioróżnorodności i osłabienie ich odporności. Mimo ich fundamentalnej roli, ochrona jest wciąż […]

Czytaj więcej
Systemy monitorowania i pomiaru temperatury gruntu w szklarniach – przegląd technologii i integracji ze sterowaniem (część 2)Monitoring zwierząt gospodarskich w Rolnictwie 4.0
9/2025, NAUKA, Patryk RADEK

Systemy monitorowania i pomiaru temperatury gruntu w szklarniach – przegląd technologii i integracji ze sterowaniem (część 2)Monitoring zwierząt gospodarskich w Rolnictwie 4.0

Greenhouse Ground Temperature Monitoring and Measurement Systems – Technology Review and Control Integration (part 2) nr katalogowy: 15590110.15199/2.2025.9.3 Pomiar temperatury gruntu bywa wyzwaniem, ze względu na niejednorodność warunków – mikroklimat szklarni może wykazywać znaczne gradienty przestrzenne temperatury, zarówno w powietrzu, jak i w glebie, zwłaszcza w dużych obiektach. Tradycyjne, pojedyncze czujniki nie oddają pełnego obrazu […]

Czytaj więcej
Monitoring zwierząt gospodarskich w Rolnictwie 4.0
9/2025, Kinga Konieczna, NAUKA

Monitoring zwierząt gospodarskich w Rolnictwie 4.0

Livestock Monitoring in Agriculture 4.0 nr katalogowy: 15590010.15199/2.2025.9.2 Rolnictwo to gałąź gospodarki, w której coraz częściej wykorzystywane są nowe technologie cyfrowe. Nowatorskie rozwiązania znajdują zastosowanie zarówno w produkcji roślinnej, jak i zwierzęcej. Innowacyjne narzędzia dostosowywane są do potrzeb, które zależą od rodzaju prowadzonej działalności rolniczej. W produkcji zwierzęcej najczęściej wykorzystywane są urządzenia i systemy do […]

Czytaj więcej